Yalnızca dört eğitim programı üzerine uzmanlaşmış özel eğitim merkezlerimiz Özel Öğrenme Güçlüğü Destek Eğitim Programı , Dil ve Konuşma Terapisi Destek Eğitim Programları, Otizm Spektrum Destek Programı, İşitme Yetersizliği Destek Programlarına sahiptir.
Ankara’da Resim Analizi uygulayan M.E.B.’e bağlı eğitim merkezlerimiz, resim analizi uygulama yetkisine sahip psikologlar ile hizmet vermektedir. Özellikle çocuklar üzerinde uzmanlaşmış eğitim merkezlerimize, resim analizi hakkında bilgi almak için ulaşabilir ve ayrıca özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların resim analiziyle desteklenmesi için merkezlerimizden yardım alabilirsiniz.
İçindekiler
Resim yapmak, yüzyıllardır hem çocukların hem yetişkinlerin ilgisini çeken keyifli bir aktivite olmayı sürdürmüştür. Bununla beraber duygu ve düşüncelerimizi aktardığımız sözsüz bir iletişim kanalı olma işlevini de üstlenmektedir. Özellikle çocuklar hem iç dünyalarında olup bitenleri hem de dış dünyaya yönelik izlenimlenimlerini sık sık resme yansıtmaktadırlar. Piaget resmi; “resimdeki her çizim, zihinsel imgelerin ortaya çıkışı ve değerlendirmesidir.” şeklinde açıklar. Bu doğrultuda çocuk resimlerinin ebeveynler tarafından takip edilmesi; normalden daha farklı bir obje, genel kullanım amacından farklı ve
sık kullanılan bir renk veya farklı olay örgüsü içeren bir resimle karşılaştıklarında ilgili uzmanlara başvurmaları önerilmektedir.
Çocukların gelişimlerini sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmeleri kendilerini ifade edebilmeleri ile son derece ilişkilidir. Çocuklar kendi duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte yetişkinlere kıyasla zorluk yaşayabilirler. Bu açıdan bakınca; çocukluk dönemini çözmek bazen nil nehrinin kaynağını aramaya benzetilebilir. Çocuklar için resimler oldukça önemlidir. Onların iç dünyalarının yansımasını bize sunan bir ayna işlevi gördüğü için biz yetişkinler için de önemli bir yerdedir. Elde edilen resim; çocuğun duygu, düşünce ve algılarının bir bütününden oluşmaktadır. Çocukların çizdikleri resimler ile onlarla ortak bir
dilde buluşabilir ve onları daha iyi tanıyabiliriz. Resim analizi sonucunda çocuğun; algı yetisi, düşünce becerileri ve içinde bulunduğu gelişimsel dönemin belirgin özelliklerini gösterip göstermediği gibi bilgilere ulaşılabilir. Resimden psikoloji analizi ile çocuğun saldırganlık, kıskançlık gibi davranış problemleriyle ilgili de ipuçlarına ulaşmak mümkündür. Ulaşılan bilgiler doğrultusunda terapide izlenilecek yol belirlenebilir. Aileler de bilgilendirilip yönlendirilerek sorunların çözülmesi için çeşitli stratejiler geliştirilebilir.
Resim analizi uygulamasında; ailenin taleplerine, çocuğun ihtiyaçlarına, ailenin başvuru sebebine ve ön görüşmede çocuk hakkında alınan bilgilere göre serbest çizim yerine daha farklı projektif testler de kullanılmaktadır. Bu testlerden bazıları;
şeklinde sıralanabilir.
Resim Analizini, çocukların psikolojik süreçleri ve içinde bulundukları gelişim dönemleri hakkında bilgili olmakla beraber Resim analizi konusunda uzman olan psikologlar uygulamaktadır.
Çocukların resim yapma süreci;
olmak üzere beşe ayrılmaktadır. Bu dönemler dikkate alındığında Karalama dönemini bitirmiş resimlerinde hikayeleştirme başlamış olan çocuklarda resim analizi uygulanabilir. Yaklaşık 4 yaşından itibaren resim analizi uygulamak mümkündür.
Uygulama öncesinde aileden çocuğun gelişim öyküsü ve sosyal ilişkileri ile ilgili detaylı bilgiler içeren bir anamnez alınır. Uygulama sürecinde aile çocuğun yanında bulunmamalı uygulayan uzman ve çocuk baş başa olmalıdır. Uygulama esnasında çocuğun kendini güvende hissettiği bir ortam oluşturmak oldukça önemlidir. Bu sebeple uzman, çocuğa karşı terapötik bir yaklaşım sergilemeli ve çocuğun güvende hissetmesini sağlamalıdır. Uygulayan uzman malzemeleri temin edip çocuğu resim yapma konusunda
teşvik eder. Çocuğa uygulamanın yönergesi anlaşılır bir dille anlatıldıktan sonra çocuğun çizim esnasındaki davranışları dikkatle gözlemlenir ve resme dair anlattıkları dinlenir. Süreç boyunca uzman, herhangi bir yönlendirme yapmaz ve müdahalede bulunmaz. Çocuk, resim yaparken istediğini figürü çizme ve istediği rengi kullanma konusunda tamamen özgür bırakılır. Uygulanan testin; Kinetik aile çizim testi, D10 Çizi testi ve Koppitz Bir Adam Çiz testi gibi tematik testler olması durumda yönerge çocuğa anlatılır ve bu yönergeye uyarak bir resim çizmesi beklenir. Çocuk yönergenin sınırları içinde kaldığı müddetçe çizdiği resimde özgür bırakılır. Resmi tamamladıktan sonra çocuğun çizdiği resmi anlatması beklenir.
Anlatmadığı durumlarda yönlendirici olmayan sorular sorularak resim hakkında bilgi elde edilir.
Çocuk Resmi çizerken uygulayan uzman çocuğu gözlemlemeli ve çocuğun aktardığı bilgileri özenle dinlemelidir. Çünkü resmi yorumlama aşamasında ortaya çıkan ürünle beraber süreç de yorumlamaya tabi tutulmaktadır. Çocuğun istekli olması veya resim çizme konusunda direnç göstermesi de çocukla ilgili bilgi edinmemize yardımcı olur. Bununla birlikte çizim sürecinde silgiyi ne sıklıkla kullandığı, aceleci olup olmaması gibi bilgiler de yorumlama sürecinde değerlendirilmektedir.
Resimdeki çizgiler, renkler, figürler ve resmin teması yorumlama sürecinde ayrı ayrı analiz edilmektedir. Bununla birlikte kağıdı kullanım şekli ve çizim temposu yorumlama sürecine dahil edilir. Resimdeki büyük veya küçük çizimler, insan figürleri, hareketli çizimlerde yorumlanır. Bu yorumlama süreci sonrasında resimden kişilik-karakter analizi yapmak mümkündür. Resimle kişilik analizi; çocuğun içedönük-dışadönük veya mükemmeliyetçi olması gibi çeşitli kişilik özellikleriyle ilgili bilgiler verir. Resim analizi sonrasında çocuğun; ihmal, istismar ve benzeri travmatik yaşantısı hakkında da bilgi sahibi olabiliriz. Freud:
“Çocuğun resim çalışması bilinçaltında yatan istek ve korkulardan büyük ölçüde etkilenir.”
der. Resim analizi ile çocuğun içinde bulunduğu kaygılı, korkak ruh halini gözlemleyebilir; çocuğun korkularını da öğrenebiliriz. Bu bilgilerle beraber çoğunlukla resimde yer alan objelerin temsil ettiği bir anlam bulunuyor olsa da çocuğun yaşam öyküsü ile birleştiğinde bir anlam kazanmaktadır. Daha net bir yorumlama süreci adına resmin içeriğini çocuğun yaşam öyküsü ile paralel yorumlamalıyız.
Yorumlama sürecinde yaş aralıklarına göre çocukların kronolojik çizim özellikleri dikkate alınmakla beraber; Freud ve Erikson gibi kuramcıların gelişim dönemleri de yorumlama sürecine katkı sağlayabilir. Yaş aralıklarına göre çizimlerin özellikleri ile; resmi çizen çocuğun, akranlarına kıyasla çizgisel gelişimde hangi noktada olduğunu saptayabilmek mümkündür. Böylece resimle çocuğun fizyolojik açıdan bakıldığında; el- göz koordinasyonu ve ince motor becerileri hakkında da bilgilere ulaşılır.
Resim analizi sonrasında çeşitli davranış bozuklukları, otizm, depresyon, obsesif kompulsif bozukluklarının belirtileri ile ilgili ipuçlarına ulaşılabilmekle beraber resim analizinin tanı koyucu bir niteliği bulunmamaktadır. Ulaşılan ipuçları sonrasında çocuk gerekli uzmanlara yönlendirilerek değerlendirilebilir. Böylece erken tanı ile problemin ilerleyişini yavaşlatmak mümkün olabilir.
Psikolog Betül Duru
Ücretsiz değerlendirme ve servis talep edibilir, uzmanlarımızdan ücretsiz danışmanlık alabilir, karşılaştığınız problemleriniz için sizi arayabiliriz.